Najnowsze wiadomości

7/trending/recent
Wpisz tutaj, aby uzyskać wyniki wyszukiwania!

REKLAMA B1 - 1

Desktop Image Mobile Image

REKALMA B1 - 2

Desktop Image Mobile Image

Uczniowie poszukują śladów społeczności żydowskiej we Frysztaku

We wtorek 9 października br. uczniowie Publicznego Gimnazjum nr 1 we Frysztaku rozpoczęli warsztaty Szkoły Dialogu – programu edukacyjnego realizowanego przez fundację Forum Dialogu Między Narodami. Do tegorocznej edycji programu zaproszone zostały szkoły z ponad 40 miejscowości w całej Polsce. Na terenie województwa podkarpackiego oprócz szkoły we Frysztaku trenerzy Forum pojawią się również w Ulanowie, Pilźnie i Nisku.

Szkoła Dialogu to program edukacyjny realizowany od 2008 roku, którego celem jest poszerzanie wiedzy uczniów na temat wielowiekowej obecności Żydów w Polsce oraz ich wkładu w rozwój społeczny, kulturalny i gospodarczy naszego kraju. Podczas czterech warsztatów z trenerami Forum Dialogu Między Narodami uczniowie odkrywają historię przedwojennej ludności żydowskiej w swojej miejscowości oraz samodzielnie przygotowują projekt, który ma na celu jej upamiętnienie. Uczestniczące w projekcie szkoły otrzymują tytuł SZKOŁY DIALOGU. Program realizowany jest pod honorowym patronatem Ministra Edukacji Narodowej.

Na pierwszych dwóch warsztatach gimnazjaliści z Frysztaka poznają szereg zagadnień związanych z kulturą i tradycją żydowską. Na kolejnych spotkaniach będą pracować nad przygotowaniem wycieczki śladami lokalnej społeczności żydowskiej, na którą najpierw zaproszą trenerów Forum, następnie zaś wybraną przez siebie grupę mieszkańców.
Stary cmentarz żydowski z 30 macewami. FOTO: http://www.krodo.pl
Żydzi przybyli do Frysztaka w XVII wieku, zaś już w wieku XVIII spis ludności wykazał, że do gminy żydowskiej należało ponad 97 rodzin, co stanowiło  większość mieszkańców miasta. Społeczność żydowska szybko się rozwijała, w 1810 r. zbudowała murowaną synagogę. Frysztak przed wojną słynął ze sprzedaży trzody i bydła. Frysztaccy Żydzi angażowali się także w lokalne życie polityczne, od 1892 r. pełnili funkcje wiceburmistrzów miasta. Na początku XX wieku frysztacka gmina żydowska liczyła już 73,2% ogółu mieszkańców. W czasie II wojny światowej Hitlerowcy utworzyli tu getto, następnie dokonali eksterminacji lokalnych Żydów. Część z nich trafiła do obozu zagłady w Bełżcu.

W okresie międzywojennym we Frysztaku znajdowały dwie synagogi oraz biblioteka z księgozbiorem liczącym półtora tysiąca tomów. Była też szkoła Tamlud-Tora oraz działały stowarzyszenia: Gemilut Chesed i Chewra Kadisza. We Frysztaku przez kilka lat mieszkał rymanowski cadyk,  Menachem Mendel. Obecnie z miejsc związanych z kulturą żydowską zachował się stary cmentarz, gdzie znajduje się około 30 macew.

Uczniowie z Frysztaka zapewne uwzględnią go, tak jak i miejsca pamięci po istniejących dawniej żydowskich instytucjach, podczas zaplanowanej przez siebie wycieczki. Sprawozdanie z niej weźmie udział w konkursie, którego zwycięzcy zostaną ogłoszeni na przełomie grudnia i stycznia 2012/2013 r. podczas uroczystej Gali Szkoły Dialogu.

Terminy warsztatów: 9 X, 10 X, 29 X, 30 X
Więcej informacji o fundacji i programie Szkoła Dialogu: www.dialog.org.pl
Osoba kontaktowa: Karolina Kochanowska, karolina.kochanowska@dialog.org.pl, 22 827 22 07

Fundacja Forum Dialogu Między Narodami jest organizacją pozarządową zajmującą się od ponad dziesięciu lat działalnością na rzecz zbliżenia pomiędzy Polakami a Żydami, przeciwdziałaniem przejawom antysemityzmu i ksenofobii, a także edukacją na rzecz tolerancji.

Prześlij komentarz

7 Komentarze
Skorzystaj ze swojego konta Google i komentuj posty na Frysztak24.pl
  1. Mnie opowiadała już w chwili obecnej nieżyjąca osoba,
    która pamiętała Żydów frysztackich,że za ich kadencji
    to we Frysztaku był smród,głod i epidemia cholery gdzie
    na dowód jest cmentarz choleryków koło cegielni.
    To nam zafundowali Żydzi Frysztaccy!

    OdpowiedzUsuń
  2. Mnie też opowiadał dziadziu mój,że za okupacji niemieckiej
    był we Frysztaku Szef Gestapo o nazwisku Dominikus,który
    osobiście wystrzelał połowę ludności żydowskiej wtedy
    zamieszkałej we Frysztaku.

    OdpowiedzUsuń
  3. Szkoda że gimnazjum skoczyłem pare lat temu bo mógłbym rówieśnikom przekazać trochę więcej "prawdy" to by w tym nie uczestniczyli

    OdpowiedzUsuń
  4. Mam zapytanie mój dziadek jak żył w latach 60 mówił mi że jak jechali do Krosna z małopolski po szkło to w Frysztaku na rynku była figurka żyda zawsze ją głaskali aby im się udał interes i sprzedali towar było to przed wojną albo zaraz po wojnie gdyż dziadek zmarł 64 .

    OdpowiedzUsuń
  5. Jesli sie wam wydaje ze zydow juz w polsce nie ma to sie mylicie .Za kazdym razem robiac zakupy w Tessco dajecie zarobic zydom ich jest w polsce coraz wiecej ,staraja sie nawet o polskie paszporty i je dostaja .PO wojnie wielu z nich zmienilo nazawiska a nawet sie ochrzcili
    Za dwadziescia lat znowu beda w posiadaniu wiekszosci kapitalu w europie
    Przez kilkaset lat zycia w naszym kraju ludnosc sie mieszala z polakami i tak naprawde to nikt z nas nie jest pewny czy w jego zylach nie ma troche zydowskiej krwi
    JEZUS byl zydem i jakos to nikomu z nas nie przeszkadza modlic sie do niego

    OdpowiedzUsuń
  6. Wydaje mi się, że to świetny sposób aby młodzież poznała historię Frysztaka i społeczności w nim żyjących, budujących, pracujących i tworzących. Moja babcia opowiadała, że Żydow było wielu, mieli sklepy,handlowali, bydłem, trzodą itp. Czekali w czwartek już na rogatkach miasteczka aby kupić lepszy towar i taniej. Zachęcali do zakupów w swoich sklepach - reklamowali towary. Pomagali także biednym "borgując", czyli kup buty dzieciom na zimę a zapłacisz po żniwach. Wiejskie społeczeństwo było biedne więc chętnie korzystało z tej formy zakupów. Jednak jak wojna wybuchła pieniądze Żydom przepadły. Mieli dużo towaru danego na "borg", ludzie nie spłacili a oddać nie było komu - Żydów już nie było.Babcia życzliwie ich wspominała: piękną żonę piekarza, Joska sklepikarza itp itp.Tylko mało jest już osób pamiętających Frysztak przedwojenny:( Pozdrawiam autorów pięknej inicjatywy!

    OdpowiedzUsuń
  7. Część komentarzy jest naprawdę prymitywnych. Wielu Żydów żyło dobrze z Polakami. Część Polaków z zazdrości i własnej nieumiejętności za wszystko, biedę, choroby, itp obwiniała Żydów.

    OdpowiedzUsuń

Below Post Ad